In Nederland bestaat er nogal wat verwarring over de titel ‘seksuoloog’. Mensen denken vaak dat het om een officiële, beschermde titel gaat. Toch is dat niet per se het geval. Maar wat betekent dat precies? Hoe weet je of iemand écht deskundig is? En wat zijn de risico’s van onbeschermde titels in de zorg? In dit artikel leggen we alles uit.
Is ‘seksuoloog’ een beschermde titel?
In Nederland is ‘seksuoloog’ of 'sexuoloog' geen wettelijk beschermde titel. Dat betekent dat iedereen zichzelf zo mag noemen, ook zonder erkende opleiding of ervaring. Dat klinkt misschien vreemd, maar het komt vaker voor in de zorg. Alleen titels die onder de Wet BIG vallen, zoals arts of psycholoog, zijn wél beschermd.
Dit betekent niet dat alle seksuologen ongeschoold zijn. Er zijn erkende opleidingen en registers, zoals de NVVS (Nederlandse Vereniging voor Seksuologie), die kwaliteitseisen stellen. Maar wettelijk gezien mag iedereen zich seksuoloog noemen, ook zonder lidmaatschap of diploma.
Wat is een beschermde titel precies?
Een beschermde titel is een officiële benaming die je alleen mag gebruiken als je voldoet aan bepaalde wettelijke eisen. In Nederland is dat geregeld via de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). Deze wet beschermt patiënten tegen ondeskundige zorgverleners en legt vast wie wat mag doen in de zorg.
Voorbeelden van beschermde titels zijn arts, verpleegkundige, fysiotherapeut, en psychotherapeut. Om zo’n titel te mogen gebruiken, moet je een erkende opleiding afronden en geregistreerd staan in het BIG-register. Voor de titel seksuoloog geldt dit niet.
Wat zijn de risico’s van onbeschermde titels?
Omdat onbeschermde titels geen wettelijke eisen hebben, kan iedereen ze gebruiken. Dat klinkt onschuldig, maar het brengt risico’s met zich mee. Iemand zonder goede opleiding kan zich voordoen als expert en foutieve of schadelijke adviezen geven, vooral op gevoelige onderwerpen als seksualiteit en relaties.
Sommige cliënten verwachten professionele hulp, maar krijgen te maken met iemand zonder voldoende kennis. In het ergste geval leidt dit tot verwarring, psychische schade of verergering van klachten. Daarom is het belangrijk om te checken of een seksuoloog geregistreerd staat bij een erkende organisatie.
Wat doet een seksuoloog eigenlijk?
Een seksuoloog houdt zich bezig met seksuele gezondheid, relaties en seksuele problemen. Denk aan hulp bij erectiestoornissen, pijn bij het vrijen, laag libido, of problemen in de communicatie tussen partners. Seksuologen werken vaak samen met huisartsen, psychologen of gynaecologen.
De hulp kan zowel medisch, psychologisch als relationeel zijn. Sommige seksuologen richten zich op therapiegesprekken, anderen zijn juist medisch opgeleid. Door de brede aanpak kunnen ze vaak goed inschatten wat er aan de hand is en welke aanpak passend is.
Wat is de NVVS en wat doet die?
De NVVS is de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie. Dit is de belangrijkste beroepsvereniging voor seksuologen in Nederland. Ze hebben strenge toelatingseisen en een kwaliteitsregister waarin erkende seksuologen staan ingeschreven. Alleen wie een erkende opleiding heeft afgerond én aan de bijscholingseisen voldoet, mag zich ‘seksuoloog NVVS’ noemen.
De NVVS helpt ook bij klachten, tuchtrecht en scholing. Als cliënt kun je via hun website een betrouwbare seksuoloog in de buurt vinden. Het NVVS-keurmerk geeft dus veel meer zekerheid dan de losse titel ‘seksuoloog’ zonder verdere toelichting.
Hoe word je een erkende sexuoloog?
Om NVVS-erkend sexuoloog te worden, moet je eerst een relevante basisopleiding volgen. Vaak is dat psychologie, geneeskunde of maatschappelijk werk. Daarna volg je een postdoctorale opleiding tot seksuoloog. Deze opleidingen duren gemiddeld 2 tot 3 jaar en worden gegeven door geaccrediteerde instituten.
Na het afronden van deze opleiding kun je je aanmelden bij de NVVS. Je moet dan ook blijven bijscholen en aan kwaliteitscontroles meedoen. Het is dus een serieuze opleiding met continue toetsing. Daarmee onderscheidt een erkende seksuoloog zich duidelijk van iemand zonder officiële scholing.
Hoe herken je een betrouwbare seksuoloog?
Een betrouwbare seksuoloog herken je aan verschillende punten. Kijk of de persoon staat ingeschreven bij de NVVS of een andere erkende organisatie. Vraag ook naar diploma’s of opleidingen. Vaak staat die informatie op hun website of kun je ernaar vragen bij het eerste gesprek.
Daarnaast is de manier van werken belangrijk. Een betrouwbare seksuoloog werkt zorgvuldig, stelt duidelijke grenzen, respecteert je privacy en verwijst door als dat nodig is. Let ook op hoe serieus iemand met klachten omgaat. Vertrouwen, professionaliteit en transparantie zijn goede signalen.
Wat kun je doen als je twijfelt?
Als je twijfelt over de deskundigheid van een seksuoloog, kun je verschillende stappen nemen. Check het NVVS-register of vraag naar diploma’s en achtergrondinformatie. Ook kun je een andere zorgverlener om advies vragen, zoals je huisarts. Die kent vaak betrouwbare specialisten in de regio.
Heb je al een gesprek gehad en voel je je onveilig of niet serieus genomen? Dan kun je een klacht indienen bij de beroepsvereniging of bij een onafhankelijke klachtencommissie. Niemand is verplicht om in behandeling te blijven bij iemand waarbij je je niet goed voelt.
Zijn er alternatieven voor de titel seksuoloog?
Ja, sommige professionals gebruiken andere titels die wél beschermd zijn, zoals GZ-psycholoog, psychotherapeut of arts. Als zo iemand zich daarnaast heeft gespecialiseerd in seksuologie, heb je extra zekerheid. Die combinatie geeft je de voordelen van een BIG-registratie én seksuologische deskundigheid.
Je kunt bijvoorbeeld op zoek gaan naar een GZ-psycholoog met een NVVS-registratie. Of naar een huisarts met extra scholing in seksuele gezondheid. Zo weet je zeker dat je te maken hebt met iemand die onder toezicht werkt én seksuologische kennis heeft.
Waarom is deze titel eigenlijk niet beschermd?
Er zijn in Nederland veel zorgberoepen die niet wettelijk beschermd zijn, omdat het ondoenlijk zou zijn om alle variaties vast te leggen. Alleen beroepen met een direct medisch risico vallen onder de Wet BIG. Seksuologie valt daar net buiten, al raakt het wel vaak aan psychische of medische onderwerpen.
De overheid laat het toezicht deels over aan beroepsverenigingen zoals de NVVS. Dat werkt goed zolang cliënten zelf kritisch zijn. Maar het betekent ook dat je als patiënt meer verantwoordelijkheid hebt om te checken wie je voor je hebt.
Hoe zit het in andere landen?
In sommige andere landen is seksuoloog wél een beschermde titel, bijvoorbeeld in delen van Canada en Scandinavië. Daar zijn er striktere regels over wie zich seksuoloog mag noemen en welke opleiding daarvoor verplicht is. Dat helpt om de kwaliteit te waarborgen en misleiding te voorkomen.
Nederland loopt daarin dus een beetje achter. Wel is er toenemende aandacht voor duidelijke registratie en kwaliteitskeurmerken. De roep om wettelijke bescherming wordt ook steeds luider binnen de beroepsgroep.
Wat is de functie van huisartsen?
Huisartsen spelen een belangrijke rol als eerste aanspreekpunt voor seksuele problemen. Zij kunnen een inschatting maken of verwijzen naar een seksuoloog. Veel huisartsen hebben basiskennis van seksualiteit, maar voor diepgaandere hulp verwijzen ze meestal door naar een specialist.
Het voordeel is dat een huisarts vaak al een vertrouwde relatie met je heeft. Daardoor is het makkelijker om gevoelige onderwerpen te bespreken. En omdat ze verbonden zijn aan de reguliere zorg, verwijzen ze meestal naar betrouwbare, erkende professionals.
Conclusie
De titel sexuoloog is in Nederland niet wettelijk beschermd. Iedereen mag zich zo noemen, ook zonder opleiding of ervaring. Dat maakt het extra belangrijk om goed te checken of iemand is aangesloten bij een erkende organisatie zoals de NVVS. Zo voorkom je dat je terechtkomt bij iemand zonder echte deskundigheid.
Gelukkig zijn er veel goed opgeleide seksuologen die serieus werken aan seksuele gezondheid. Kijk altijd of iemand geregistreerd staat, welke opleiding is gevolgd en of er sprake is van voortdurende bijscholing. Want zeker bij gevoelige onderwerpen zoals seks, wil je iemand die écht weet wat hij of zij doet.
